Roads and Bridges - Drogi i Mosty
22, 4, 2023, 347-362

Analiza kosztów cyklu życia jako narzędzie zarządzania infrastrukturą drogową – wybrane zagadnienia

Marcin Świtała Poczta
https://orcid.org/0000-0002-4001-8948
Instytut Badawczy Dróg i Mostów, ul. Instytutowa 1, 03-302 Warszawa
Katarzyna Regulska Poczta
https://orcid.org/0000-0002-7966-7048
Politechnika Częstochowska, Wydział Budownictwa, ul. Akademicka 3, 42-201 Częstochowa
Published: 2023-12-22

Streszczenie

Artykuł ma charakter przeglądowy, a jego głównym celem jest opisanie problematyki analizy kosztów cyklu życia inwestycji drogowych (LCCA) oraz wskazanie korzyści, które płyną z zastosowania takiej analizy w zarządzaniu infrastrukturą drogową – ze szczególnym uwzględnieniem nawierzchni drogowych. Mimo iż omawiana koncepcja zyskuje na znaczeniu w światowej literaturze naukowej i praktyce inżynierskiej, rzadko wykorzystywana jest w pracach polskich specjalistów inżynierii drogowej. Ze względu na obszerność tematu oraz złożoność samej metody, w artykule ograniczono się do przedstawienia kilku wybranych problemów ilustrujących zagadnienie. Zdefiniowany został zakres zarządzania infrastrukturą drogową; zwrócono także uwagę na znaczenie podejścia charakterystycznego dla zarządzania projektami w przypadku infrastruktury nowo projektowanej. Opisany został przebieg cyklu życia drogi z uwzględnieniem aspektów związanych z gospodarką obiegu zamkniętego oraz zarządzaniem ryzykiem. Wskazano na użyteczność LCCA jako metody rozwiązywania problemów związanych z wyborem najlepszego wariantu kosztowego, z podziałem na główne kategorie kosztów, tj. koszty użytkowników dróg oraz koszty zarządców. Przedstawiono także przykłady wykorzystania LCCA w projektach infrastrukturalnych. Literatura przedmiotu wskazuje, iż metoda ta może być z powodzeniem wykorzystywana do różnych celów związanych z zarządzaniem aktywami drogowymi. Główne korzyści wynikające z jej użycia związane są z praktycznymi aspektami oceny efektywności kosztowej porównywanych wariantów inwestycji.

Słowa kluczowe


analiza kosztów, cykl życia drogi, LCCA, zarządzanie infrastrukturą drogową.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Nowak E.: Analiza i kontrola kosztów przedsiębiorstwa. Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa, 2019

Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa – stan na dzień 31 grudnia 2021 r. Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 2023

Zalewski W.: Rachunek kosztów działań w zarządzaniu przedsiębiorstwem transportu drogowego. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, 2016

Urbański M., Świtała M., Liszewski W., Ślusarczyk B., Piechowicz K.: Road and bridge construction price indexation illustrated with an example of a selected project. Roads and Bridges - Drogi i Mosty, 21, 4, 2022, 365-378, DOI: 10.7409/rabdim.022.021

Flyvbjerg B., Skamris holm M.K., Buhl S.L.: How common and how large are cost overruns in transport infrastructure projects? Transport Reviews, 23, 1, 2003, 71-88, DOI: 10.1080/01441640309904

Gillespie W.M.: A manual of the principles and practice of road-making: comprising the location, construction, and improvement of roads and rail-roads. A.S. Barnes & CO, New York and London, 1872

Świtała M.: Road infrastructure management. The perspective of local roads authority. Scientific Journal of Silesian University of Technology. Series Transport, 120, 2023, 269-283, DOI: 10.20858/sjsutst.2023.120.17

Świtała M., Ledwolorz A.: Identifying and assessing the functionality of IT systems for the maintenance and development of the road network. The Baltic Journal of Road and Bridge Engineering, 18, 4, 2023, (in print)

Zofka A.: Proaktywna strategia zarządzania elementami infrastruktury drogowej. Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Seria „S” nr 82, Warszawa, 2019

Chen L., Bai Q.: Optimization in decision making in infrastructure asset management: A review. Applied Science, 9, 7, 2019, ID article: 1380, DOI: 10.3390/app9071380

A Guide to the Project Management Body of Knowledge. Project Management Institute, Newtown Square, 2013

Nogalski B., Szpitter A.A., Jabłoński M.: Zarządzanie projektami w kształtowaniu elastycznych modeli biznesu operatorów systemu dystrybucyjnego. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańśkiego, Gdańsk, 2016

Filipiak B., Panasiuk A.: Przedsiebiorstwo usługowe. Zarządzanie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008

National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine: Consequences of Delayed Maintenance of Highway Assets. The National Academies Press, Washington, 2017, DOI: 10.17226/24933

Cykl życia inwestycji drogowej. GDDKiA, 2019, http://www.nbi.com.pl/gddkia-cykl-zycia-inwestycji-drogowej (10.07.2023 r.)

Szadziewska A., Majchrzak I., Remlein M., Szychta A.: Rachunkowość zarządcza a zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa. Wydawnictwo IUS PUBLICUM Instytut Prawa Gospodarczego, Katowice, 2021

Szabat Ł.: Drogi betonowe a drogi asfaltowe w ujęciu metody oceny cyklu życia. Budownictwo, Technologie, Architektura, 2, 2011, 31-35

Alvarez C.M., Ligthart T.A.: A social panorama within the life cycle thinking and the circular economy: a literature review. International Journal of Life Cycle Assessment, 26, 2021, 2278-2291, DOI: 10.1007/s11367-021-01979-x

AASHTO Transportation Asset Management Guide. US Department of Transportation, Federal Transit Administration, https://www.transit.dot.gov/regulations-and-programs/asset-management/aashto-transportation-asset-management-guide (05.07.2023)

Dvořák Z., Sventeková E., Řehák D., Čekerevac Z.: Assessment of critical infrastructure elements in transport. Procedia Engineering, 187, 2017, 548-555, DOI: 10.1016/j.proeng.2017.04.413

Persia L., Usami D.S., e Simone F., De La Beaumelle V.F., Yannis G., Laiou A., Han S., Machata K., Pennisi L., Marchesini P., Salathč M.: Management of road infrastructure safety. Transportation Research Procedia, 14, 2016, 3436-3445, DOI: 10.1016/j.trpro.2016.05.303

Kempny D.: Obsługa logistyczna. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice, 2008

Walls III J., Smith M.R.: Life-Cycle Cost Analysis in Pavement Design – In Search of Better Investment Decisions. US Departament of Transportation, Federal Highway Administration, Washington, 1998

Diependaele M.: Przewodnik po podstawowych zasadach analizy kosztu cyklu eksploatacji (LCCA) nawierzchni. Stowarzyszenie Producentów Cementu, Kraków, 2019

Fuller S.: Life-cycle cost analysis (LCCA), https://www.wbdg.org/resources/life-cycle-cost-analysis-lcca (20.06.2023)

Altaf M., Alaloul W.S., Musarat M.A., Qureshi A.H.: Life cycle cost analysis (LCCA) of construction projects: sustainability perspective. Environment, Development and Sustainability, 25, 2023, 12071-12118,

DOI: 10.1007/s10668-022-02579-x

Archutowska J., Kiwiel A., Giziński D., Witaszek W., Lorczyk M.: Analiza kosztów i korzyści projektów transportowych współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Warszawa, 2016

Dąbrowski W.: Zabiegi utrzymaniowe uszczelniające nawierzchnie asfaltowe. Drogownictwo, 70, 1, 2015, 15-21

Śleszyńska E.: Obowiązki właścicieli obiektów budowlanych oraz inwestorów: przegląd, konserwacja, roboty budowlane. Wolters Kluwer Polska, Warszawa, 2022

Babashamsi P., Yusoff N.I.M., Ceylan H., Nor N.G.M., Jenatabadi H.S.: Evaluation of pavement life cycle cost analysis: review and analysis. International Journal of Pavement Research and Technology, 9, 4, 2016, 241-254, DOI: 10.1016/j.ijprt.2016.08.004

Niebieska księga: infrastruktura drogowa. Jaspers, Warszawa, 2023, https://www.cupt.gov.pl/wp-content/uploads/2023/06/upload_blue-book_roads_150623-final_3610_132.pdf

Kaleta D., Macheta D.: Analiza porównawcza LCCA mostu kompozytowego i obiektów konwencjonalnych. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej „Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej”, 24, 2017, 125-140

Nabawy M., Khodeir L.M.: A systematic review of quantitative risk analysis in construction of mega projects. Ain Shams Engineering Journal, 11, 4, 2020, 1403-1410, DOI: 10.1016/j.asej.2020.02.006

Moins B., France C., Van den Bergh W., Audenaert A.: Implementing life cycle cost analysis in road engineering: A critical review on methodological framework choices. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 133, 2020, DOI: 10.1016/j.rser.2020.110284

Batouli M., Bienvenu M., Mostafavi A.: Putting sustainability theory into roadway design practice: Implementation of LCA and LCCA analysis for pavement type selection in real world decision making. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 52, part A, 2017, 289-302, DOI: 10.1016/j.trd.2017.02.018

Liu R., Smartz B.W., Descheneaux B.: LCCA and environmental LCA for highway pavement selection in Colorado. International Journal of Sustainable Engineering, 8, 2, 2015, 102-110, DOI: 10.1080/19397038.2014.958602

Riekstins A., Haritonovs V., Abolins V., Straupe V., Tihonovs J.: Life cycle cost analysis of BBTM and traditional asphalt concretes in Latvia. 18th International Scientific Conference “Engineering for Rural Development”, Jelgava, 2019, DOI: 10.22616/ERDev2019.18.N400

Hasan A., Hasan U., Whyte A., Al Jassmi H.: Lifecycle Analysis of recycled asphalt pavements: case study scenario analyses of an urban highway. Civil Engineering, 3, 2, 2022, 242-262, DOI: 10.3390/civileng3020015

Król J., Kowalski K.J.: Analiza porównawcza kosztów budowy i eksploatacji drogi ekspresowej w technologii asfaltowej i betonowej. ABAKK Sp. z o.o., Warszawa, 2015

Molinari L., Haezendonck E., Hensmans M.: A Strategic asset management framework for improving transport infrastructure: Analysis for Belgian land transport modes. In: Pinto J.O.P., Kimpara M.L.M., Reis R.R., Seecharan T., Upadhyaya B.R., Amadi-Echendu J. (eds.): 15th WCEAM Proceedings, Springer, Cham, 2022, DOI: 10.1007/978-3-030-96794-9_4

Mikolaj J., Remek L.: Life Cycle Cost Analysis – Integral Part of Road Network Management System. Procedia Engineering, 91, 2014, 487-492, DOI: 10.1016/j.proeng.2014.12.031


1. Untitled

  Untitled
Pobierz (736KB)

2. Untitled

  Untitled
Pobierz (13KB)

3. Untitled

  Untitled
Pobierz (41KB)

4. Untitled

  Untitled
Pobierz (23KB)

Analiza kosztów cyklu życia jako narzędzie zarządzania infrastrukturą drogową – wybrane zagadnienia

  
Świtała, Marcin; Regulska, Katarzyna. Analiza kosztów cyklu życia jako narzędzie zarządzania infrastrukturą drogową – wybrane zagadnienia. Roads and Bridges - Drogi i Mosty, [S.l.], v. 22, n. 4, p. 347-362, gru. 2023. ISSN 2449-769X. Available at: <>. Date accessed: 14 maj. 2024 doi:http://dx.doi.org/10.7409/rabdim.023.018.