Pandora - metoda wyceny społecznych kosztów zdarzeń drogowych w Polsce

Streszczenie

Tematem artykułu jest metoda wyceny społecznych kosztów wypadków i kolizji drogowych w Polsce, opracowana w Zakładzie Ekonomiki Instytutu Badawczego Dróg i Mostów. Koszty ekonomiczne, obok strat osobowych (wyrażonych fizycznymi ofiarami wypadków drogowych) oraz strat emocjonalnych (w postaci kręgu ofiar i ich bliskich cierpiących w największej mierze emocjonalnie), należą do podstawowej kategorii skutków zdarzeń drogowych. Wysoki udział tych strat w gospodarkach krajów (średnio w wysokości ponad 2% PKB) nadaje zagadnieniu wymiar problemu gospodarczego. Z kolei wyniki szczegółowej analizy struktury tych kosztów skłaniają do rozpatrywania procesu bezpieczeństwa w ruchu drogowym w szerszym kontekście, tj. nie tylko transportowym, ale i społecznym. Wśród społeczeństwa i decydentów brak pełnej świadomości odnośnie zagrożeń, wyrażonych stratami osobowymi i emocjonalnymi, jakie niesie ruch drogowy. Z tego powodu edukacja motoryzacyjna w aspekcie ekonomicznym może się okazać efektywna, ponieważ podejście monetarne jest jednym ze skuteczniejszych argumentów przemawiających na co dzień do wyobraźni każdego homo oeconomicus. Z kolei z pozycji działań na poziomie operacyjnym jednostkowe wyniki wyceny kosztów, w postaci wartości życia i zdrowia ofiar wypadków, są niezbędnym elementem wyceny opłacalności ekonomicznej inwestycji drogowych, opartej na analizie kosztów i korzyści społecznych uczestników ruchu. W związku z tym wybór metody wyceny kosztów społecznych, w tym ekonomicznych, zdarzeń drogowych jest kwestią zasadniczą i będącą od dawna przedmiotem studiów w dziedzinie ekonomiki transportu.